Demirhindi Yemeklerde Nasıll Kullanılır? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Demirhindi

Demirhindi  ağacı Güney Asya ve Afrika’da doğal olarak yetişen 100-150 yıl ömürlü yaprak dökmeyen bir tropikal bitkidir.

Dünya genelinde tamarind, ülkemizde Hint Hurması adıyla da bilinir. Sağlık üzerine olumlu etkileri bulunan demirhindi geleneksel tıpta yüzyıllardan beri pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü demirhindi bitkisini vücuda gerekli tüm amino asitlerin alınması için ideal bir kaynak olarak göstermiştir.

Osmanlı kültüründe içine farklı baharat, bitki ve kökler katılıp kaynatılarak yapılan Demirhindi şerbeti altın ibriklerde sunulan çok değerli ve şifalı bir içecek olarak tanımlanırdı. Günümüzde ise Türk mutfak kültüründe lezzeti ile değer gören gıdalar arasındadır.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde savaş döneminde sabah akşam demirhindi kaynatılarak askerlere içirildiği rivayet edilir.

Osmanlının en zengin, ülkenin en geniş topraklarına ulaştığı bu dönemde halkın ve askerlerin beslenmesine çok önem veren Kanuni, demirhindi şerbetini halka ücretsiz dağıtarak halkın sağlığını çok önemsediğini göstermektedir.  O dönemde ilaç görevi görüyordu. Ayrıca Demirhindi ağacı tesbih yapımında da kullanılmaktadır.

Demirhindi Nasıl Saklanır?

Demirhindi kuru olarak muhafaza edildiğinde 1 yıl civarında serin ve rutubetsiz ortamda tazeliğini korur. Güneşe maruz kalmaması gerekmektedir.

Ancak sıvı olarak, şerbet, komposto gibi ürünlerde bir haftadan kısa bir süre içinde tüketilmelidir. Demirhindi sıvı ürünleri dondurulmak suretiyle 5-6 ay saklamak mümkündür.

Demirhindi Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

Demirhindinin en yaygın kullanış biçimi demirhindi şerbeti olarak tüketilmesidir. Serinletici, susuzluğu giderici ve hazmı kolaylaştırıcı etkisiyle yemeklerin yanında içilmesi tavsiye edilir.

Osmanlı döneminde şişkinlik vs. yaptığı gerekçesiyle yemek esnasında su içilmesi tercih edilmezdi. Su yemekten yarım saat önce veya sonra içilirdi. Yemek sırasında içilen suyun yemeğin değerlerini azalttığına inanılırdı. Bu yüzden yemekte susayan misafirlere şerbet ikram edilirdi.

Demirhindi ezmesi olarak tüketilen ürün, tatlı ekşi demirhindi meyvesinin kurutulmuş şeklidir. Şerbetten daha koyu olarak macun kıvamına getirilir. Bu karışımdan 1 kaşık çorbalara ve yemeklere konulduğunda hem bağlayıcı özelliği hem de aroması ile lezzetli yemekler elde edilir.

Demirhindi çayı bitki çayları arasında çok önemli bir yere sahiptir. Vücuttaki kanserleşme ya da bozulan hücre organ ve dokuları tamir eder, bunu serbest radikalleri toplayarak sağlar. 

Demirhindi hoşafı veya kompostosu özellikle ağır etli yemeklerin ve pilav gibi kuru gıdaların yanında ferahlatıcı ve serinletici bir etkiye sahiptir.

Demirhindi gazozu doğal olduğu için normal gazozların yarattığı şişkinlik ve olumsuz durumları yaratmaz. Bunun dışında Osmanlı mutfağında murabba denilen koyu bir reçel türünde de demirhindi kullanılırdı.

Demirhindi çekirdekleri bir gece suda bekletilerek kavrulup damak tadına göre tuz veya şeker eklenerek tüketilmektedir. Tozu da tatlılara veya yemeklere eklenerek tüketilebilir.

Demirhindinin kabuk, çekirdek, meyve ve yaprakları ayrı olarak da tüketilmektedir. Demirhindi ile yapılacak yemekler özet olarak demirhindi tohumu baharat olarak tencere yemeklerinde, meyvesi sosları aromalandırmak için, yaprak ve çiçekleri ise çorba ve salatalarda kullanılır.

Demirhindi Faydaları

Demirhindi içerdiği vitamin mineral ve faydalı enzimler sayesinde serbest radikal olarak adlandırılan toksik maddeleri temizler. Demirhindi emziren anneler için hormonların normalleşme dönemini hızlandırır, süte geçerek bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir.

Yaş, çevre şartları, dengesiz beslenme, uykusuzluk, stres gibi faktörler her bireyin vücudunda serbest radikallere yol açar. Bu maddeler vücuttan belli aralıklarla temizlenmezse hücreleri bozarak kist, miyom, tümör vs. oluşturur. Her altı ayda demirhindi tüketerek kanserleşme ve diğer zararlı oluşumlar engellenebilir.

Demirhindi şerbeti faydaları denilince orijinal tarifin Fatih Sultan Mehmet’in hocası Ak Şemseddin’e kadar dayandığı rivayet edilir. İçine 40 çeşit baharatın konulduğu demirhindi şerbeti demir bakır oranı ile kansızlığa iyi gelir.

İlaç yerine doğal gıdaları kullanmak, hastalanıp çare aramaktansa sağlığı sürekli olarak korumak vücut için daha faydalıdır. Demirhindi sağlıklı ve mutlu olma halini sürdürür. Yatıştırıcı, kaygı giderici, sakinleştirici, idrar söktürücü özelliği vardır.

Demirhindi Nelere İyi Gelir?

Demirhindi, içerdiği antioksidanlar sayesinde terapötik (terapi edici, sağaltıcı) etkiye sahiptir. Fizyopatoloji (işlev bozuklukları bilimi) dalındaki hastalıkların tedavisinde kullanılır. Osmanlı döneminde 40 derdin devası olarak adlandırılan demirhindi, genel olarak vücudu toparlar, enerji ve kuvvet verir, bitkinliği yorgunluğu giderir.

Vücuttaki toksik maddeleri giderir, kan yapar. Demirhindi hamilelik süresince günde 2 bardak içilebilir. Daha fazlası mide bulantısına yol açabilir. Oksidatif stresi azaltır. Kan şekerini dengeleyerek diyabete iyi gelir. Enfeksiyon ve iltihaplanmayı engeller. Trombotik ve kas hastalıklarına iyi gelir. Kemik gelişimini destekler, kemikleri güçlendirir. Kansızlığa ve demir eksikliğine iyi gelir. Demirhindi nelere iyi gelir, sorusunun cevapları aşağıda maddeler halinde yazılmıştır.

• Stres
• Diyabet
• İltihaplanma
• Kanser
• Kabızlık giderici
• Gaz giderici
• Trombotik hastalıklar
• Kansızlık
• Demir eksikliği
• Yüksek ateş
• Dizanteri
• Sarılık
• Mide rahatsızlıkları
• Bağırsak hastalıkları

Bunların dışında demirhindi Anadolu’da romatizma, yılan sokması, göz iltihabı, romatizmada iyileştirici etkiye sahip olarak kullanılmaktadır.

Demirhindi İçindeki Vitaminler

Demirhindi C vitamini A ve B grubu vitaminleri açısından zengindir. Demirhindi içinde sitrik asit, malik asit ve folik asit gibi doğal asit ve faydalı mineraller vardır. Protein oranı en yüksek bitkilerden biridir.

Demirhindi içinde bulunan diğer mineraller aşağıdaki gibidir.

• Demir
• Magnezyum
• Potasyum
• Fosfor
• Çinko
• Bakır
• Selenyum

Demirhindi Kalorisi

100 gram Demirhindi 239 kaloridir. %2,80 protein içerdiği için protein oranı en yüksek bitkilerden biri olarak kabul edilir. 5.10 gram diyet lifi ve 62 gr karbonhidrat içermektedir.

Demirhindi Zararları

Demirhindi zararları nelerdir sorusu kullanım şekline göre değişir. Şerbet olarak tüketmenin hiçbir zararı yoktur. Çay olarak tüketildiğinde günde 2 fincandan fazla kullanıldığında sindirmekte zorluk yaşanabilir.

Aroması kuvvetli olduğu için yemeklerde çorbalarda demirhindi miktarını dikkatli ayarlamak gerekir. Demirhindi şerbeti içinde kullanılan herhangi bir baharata alerjisi olanlar bu şerbeti içmemelidir.