Karadeniz’in Vazgeçilmez Lezzetleri

Ülkemize ait Karadeniz Bölgesinin mutfak lezzetleri bir başka güzeldir. Eğer bir gün Karadeniz’e yolunuz düşerse mutlaka tatmanızı gerektirecek şeyler olacaktır. 

Fındık, çay, hamsi, Karadeniz mutfağının en çok dile gelmişlerindendir. Ama Karadeniz mutfağını sadece fındık, çay ve hamsiye indirgemek de büyük haksızlık. Çünkü bu mutfakta otların, tereyağının ve peynirin de büyük önemi var. Üstelik değişim Karadeniz mutfağına, diğer mutfaklardan daha az uğramış durumda. Bu nedenle de Karadeniz, otantik lezzetlerini başarıyla koruyor.

Türkiye’nin büyük bölgelerinden biri. Batı, Orta ve Doğu Karadeniz diye bölümlere ayrılmış durumda. Mutfak kültürü de bundan doğal olarak etkileniyor. Bazı yemeklerin yapılışı bölgeden bölgeye farklılık gösterebiliyor.

Örneğin Karadeniz pidesinin temeli aynı; ama açık ya da kapalı oluşuna, boyuna, içindeki malzemeye göre farklılık gösterebiliyor ve Bafra pidesi, Samsun pidesi, Trabzon pidesi gibi isimlerle anılabiliyor.  

Bu pideler açık ya da kapalı oluşuna, boyuna ve malzemesine göre değişebiliyor. Temel özellik ise bütün bölgelerde aynı; bu da Karadeniz mutfağının pratik ve basit olması. Karadeniz insanının genel yapısını düşününce bu durum hiç de şaşırtıcı değil.

Hepimizin bildiği hamsinin Karadeniz’de rolü çoktur. Karadeniz’e pek çok nehir dökülüyor, bu sayede de balıkların beslenmesine imkan veren plankton zenginliği yüksek. Karadeniz balıklarının lezzetinin sırrı da burada. Karadeniz için hamsi çok önemli ve çok özel bir balık, hatta olmazsa olmaz.

Hamsi, Karadeniz insanının yalnız mutfak kültürünü değil genel kültürünü de etkilemiş bir unsur; hikayelerden fıkralara kadar. Mutfakta da çok özel bir yeri var. Çorbasından buğulamasına, mücverinden sarmasına, tatlısından , lahana dolmasına, pilavından köftesine kadar hamsinin girmediği herhangi bir yemeği düşünmek zor.

Yeşillik tarafından da baya zengindir Karadeniz. Sürekli yağış alan Karadeniz bölgesi, doğal olarak zengin ve verimli bir bitki örtüsüne sahip. Bölgenin bu özelliği, mutfağına yansımış durumda. Pek çok ot ve yaprağı mutfaklarında kullanıyor Karadenizliler. Karalahana, pazı ısırgan, mısır, kiraz bu bitkilerden en bilinenleri. Çay ve fındığı anlatmaya ise ne hacet. Bu iki ürün hem ekonominin kaynağı hem de beslenmenin.

Turşudan tavaliye kadar pek çok yemekte kullanılan taze fasulyeyi ve ayrıca meşhur kuru fasulyeyi de unutmamak lazım. Aynı hamsi gibi karalahana da Karadeniz mutfağının temel taşlarından biri ve girmediği yemek yok gibi.

Karalahana çorbası, karalahana kavurması, karalahana dolmasını saysak yeter. Karadeniz halkı, mısırı da çok yaygın kullanıyor; bazen taze taze, bazen kurutarak, bazen de öğüterek. Mısır çorbalara da giriyor, ana yemeklere de. Hele ekmeği gerçekten de nefis.

Hamsili pilavı da tatmak lazım. Mısır ununa bulanan hamsiler pilavın üstünde çok nefis bir hal alıyor. Bu yemek Karadeniz’de oldukça bilinir ve uğrayınca yemeden geçilmez. Bir kere tadına varan bir daha vazgeçemiyor.

Turşu kavurma da bir başka nefis olur Karadeniz’de. Karadeniz mutfağının bir özelliği de turşuları kullanma şekilleri. Bu bölgede turşu bir ana yemek aynı zamanda. Soğanla kavrularak yapılan turşu yemekleri, es geçilemez.

 Hele de bu lahana turşusu ise.  Eğer Karadeniz’e yolunuz düştüyse mutlaka peynirini ve ya tereyağını tatmışsınızdır. Bu yöreye özel tadı farklı bir yerde bulmanız zor olacaktır. Karadeniz’de yaygın olarak tereyağı, peynir ve kavurma da üretiliyor. Yöreye özgü nefis tereyağı ve peynirle yapılan muhlamaya kim hayır diyebilir.

Bu özel tereyağı ve peynirler, Karadeniz pidelerinin yapımında da vazgeçilmez. Bölge pideleri de oldukça popülerdir. Yufka ve muhallebinin ilginç bir karışımı olan Laz böreği, yörenin en bilinen ve sevilen tatlısı.